Ο Σύλλογος Μηχανικών Μελετητών Ιδιωτικών Έργων Ξάνθης απέστειλε σήμερα επίσημη επιστολή προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας σχετικά με την επείγουσα ανάγκη παράτασης όλων των προγραμμάτων ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών («Εξοικονομώ 2021», «Εξοικονομώ 2023», «Εξοικονομώ – Ανακαινίζω για Νέους» και «Εξοικονομώ 2025»).
Η επιστολή καταγγέλλει:
- την αντίφαση μεταξύ των προθεσμιών του Οδηγού και της επιβαλλόμενης λήξης στις 30/09/2025,
- τον αποκλεισμό χιλιάδων ωφελούμενων που είχαν στη διάθεσή τους λιγότερο από 4 μήνες για να ολοκληρώσουν έργα τα οποία βάσει Οδηγού απαιτούν τουλάχιστον 12+3 μήνες,
- την τακτική ανακοινώσεων «στο παρά πέντε», που δημιουργεί ανασφάλεια, παράλυση και φόβο σε μηχανικούς και πολίτες.
Με την επιστολή ζητά να δοθεί άμεσα η παράταση, ώστε να αποκατασταθεί η ασφάλεια δικαίου, η ισονομία και η ομαλή υλοποίηση των έργων.
Διαβάστε παρακάτω το πλήρες κείμενο της επιστολής:
ΠΡΟΣ :
Σταύρο Παπασταύρου,
Υπουργό Περιβάλλοντος & Ενέργειας
Κοιν. :
1. Γεώργιο Στασινό, Πρόεδρο ΤΕΕ
2. Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ, ΥΠΕΝ
3. Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Α.Ε.
4. Τ.E.E. Θράκης
Θέμα: “Άμεση παράταση προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας κατοικιών”
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Σε λιγότερο από 1 μήνα, στις 30/09/2025, λήγει το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2023». Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί καμία απόφαση παράτασης, με αποτέλεσμα να έχουν ουσιαστικά παγώσει τα έργα, να επικρατεί αβεβαιότητα στους/στις ωφελούμενους/ες και να διχάζονται οι επαγγελματίες του κλάδου: κάποιοι/ες εφησυχάζουν με τη βεβαιότητα ότι «θα δοθεί στο παρά πέντε» και άλλοι/ες εργάζονται υπό καθεστώς πίεσης και άγχους που δεν τους επιτρέπει ούτε ύπνο.
Το πληροφοριακό σύστημα έδωσε τη δυνατότητα υποβολής αιτήματος τελικής εκταμίευσης μόλις στις 11/06/2025. Δηλαδή, οι ωφελούμενοι/ες και οι μηχανικοί είχαν στη διάθεσή τους λιγότερο από 4 μήνες, μεταξύ των οποίων ο Αύγουστος, για να ολοκληρώσουν ένα πλήθος διαδικασιών: από μελέτες, εγκρίσεις και προσφορές έως προμήθειες, εργασίες κατασκευής, ελέγχους και τελικές εκταμιεύσεις.
Στην παράγραφο 6.3 του Οδηγού Εφαρμογής προβλέπονται ταυτόχρονα δύο αντικρουόμενες προθεσμίες: από τη μία ορίζεται ότι κάθε έργο έχει 12 μήνες για ολοκλήρωση, με δυνατότητα αυτοδίκαιης παράτασης 3 μηνών, και από την άλλη επιβάλλεται απόλυτη λήξη στις 30/09/2025, ανεξαρτήτως ημερομηνίας υπαγωγής.
Η πρώτη απόφαση υπαγωγής του προγράμματος εκδόθηκε στις 18/10/2024. Η τελευταία απόφαση υπαγωγής εκδόθηκε μόλις στις 28/05/2025, με αποτέλεσμα χιλιάδες νέοι και νέες ωφελούμενοι/ες να έχουν στη διάθεσή τους 4 περίπου μήνες για να ολοκληρώσουν ένα έργο που, βάσει Οδηγού, δικαιούνται τουλάχιστον 12+3 μήνες. Παράλληλα δεν προκύπτει από πουθενά η έκδοση απόφασης υπαγωγής για τις αιτήσεις που περιλαμβάνονται στους πίνακες της 5ης έγκρισης. Πρόκειται για παραβίαση του ίδιου του θεσμικού πλαισίου και για ευτελισμό της έννοιας της ισονομίας.
Για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2021», το οποίο επίσης λήγει στις 30/09/2025, έχουν ήδη περάσει τέσσερα χρόνια και ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί. Το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2025» λήγει τυπικά τον Φεβρουάριο 2026, με το Υπουργείο να μην έχει εξετάσει ούτε τις αιτήσεις. Για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για Νέους» εκδόθηκαν νέες αποφάσεις υπαγωγής μόλις στις 11/9/2025 καλώντας τους/τις ωφελούμενους/ες να ολοκληρώσουν όλα τα απαιτούμενα στάδια εντός διαστήματος μικρότερου των 4 μηνών, ενώ ταυτόχρονα παραμένει άλυτο το «πρόβλημα» της επιδότησης του σκέλους της ανακαίνισης για την επίλυση του οποίου το Υπουργείο ουσιαστικά σκαρφίστηκε τη λύση της παραίτησης των υποψήφιων ωφελούμενων από την ανακαίνιση. Την ίδια ώρα το πρόγραμμα «Εξοικονομώ 2023» αναμένεται να «κλείσει» μέσα σε 4 μήνες, γεγονός που συνιστά ανορθολογική και άνιση αντιμετώπιση.
Το χειρότερο όμως δεν είναι η τεχνική αδυναμία ολοκλήρωσης των έργων, η οποία είναι αυτονόητη. Είναι η μεθοδευμένη τακτική: στο τέλος η παράταση θα δοθεί -πιθανότατα στις 29 Σεπτεμβρίου-. Όχι για να εξυπηρετηθούν οι ωφελούμενοι/ες και οι μηχανικοί, αλλά για να διατηρηθεί μέχρι την τελευταία στιγμή ένα κλίμα ανασφάλειας, παράλυσης και φόβου. Μια πρακτική που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αλλιώς παρά ως συστηματικός εμπαιγμός και σαδιστική διαχείριση απέναντι σε επαγγελματίες και ωφελούμενους/ες.
Το μέλλον, βέβαια, είναι ήδη δρομολογημένο: τα επόμενα προγράμματα θα εκτελούνται από τους παρόχους ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι οι ωφελούμενοι/ες θα χάσουν τον έλεγχο, οι μηχανικοί τον επαγγελματικό τους ρόλο και το Υπουργείο κάθε υποχρέωση λογοδοσίας. Ένας «εκσυγχρονισμός» που στην πράξη αποτελεί υποβάθμιση της τεχνικής ποιότητας και της διαφάνειας.
Η παράταση των προθεσμιών για όλα τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης κατοικιών («Εξοικονομώ 2021», «Εξοικονομώ 2023», «Εξοικονομώ-Ανακαινίζω για Νέους» και «Εξοικονομώ 2025») αποτελεί αδήριτη ανάγκη. Καλούμε το Υπουργείο να την ανακοινώσει σήμερα, ώστε να τερματιστεί το κλίμα ανασφάλειας, παράλυσης και φόβου. Σε διαφορετική περίπτωση, ας δηλώσει ξεκάθαρα ότι δε θα δοθεί παράταση και ας αναλάβει την ευθύνη. Η πρακτική της παράτασης την τελευταία στιγμή δε συνιστά λύση. Είναι μεθοδευμένος εμπαιγμός που πλήττει την ασφάλεια δικαίου, την ισονομία και την ψυχική υγεία ωφελούμενων και μηχανικών.
